Nie sposób zignorować wielu potwierdzonych naukowo korzyści zdrowotnych, które płyną z uprawiania sportu. Regularna aktywność ma znaczący wpływ na fizyczną i psychiczną kondycję organizmu. Oddziałuje pozytywnie między innymi na pracę serca i płuc, trawienie, odporność i nastrój. W wielu przypadkach stanowi profilaktykę urazów, ponieważ zwiększa elastyczność mięśni i zakres ruchu stawów. Oto 10 korzyści płynących z regularnej aktywności fizycznej.
1. Zdrowy układ krążenia
Podczas uprawiania sportu serce pracuje szybciej, dzięki czemu wzmacnia mięśnie sercowe i usprawnia przepływ krwi. Zwiększa się stężenie hemoglobiny i objętość krwi, co oznacza, że organizm jest dotleniony i poprawia się jego wydolność. Ma to niebagatelny wpływ na funkcjonowanie narządów, np. mózgu i płuc, ale także na wygląd zewnętrzny.
2. Profilaktyka chorób
Aktywność fizyczna, a w szczególności regularne uprawianie sportu, bez względu na wagę wyjściową zwiększa poziom cholesterolu HDL, czyli jego „dobrej” frakcji, która odpowiada za transport cząstek cholesterolu do wątroby. Zmniejsza natomiast poziom niekorzystnych dla zdrowia trójglicerydów. Trening fizyczny ogranicza ryzyko występowania takich chorób, jak:
- cukrzyca typu 2,
- zespół metaboliczny,
- nadciśnienie,
- udar,
- rak (zwłaszcza okrężnicy, macicy lub piersi),
- osteoporoza,
- artretyzm.
3. Profilaktyka urazów
Aktywność fizyczna podejmowana regularnie obniża prawdopodobieństwo złamań, m.in. kości biodrowej lub kręgosłupa, a także zapewnia elastyczność mięśni i zwiększa zakres ruchu w stawach. Niektóre dyscypliny, np. judo, karate czy inne sporty walki, uczą zawodnika, jak upadać, żeby nie doprowadzić do poważnej kontuzji. Techniki tego typu sprawdzają się nie tylko na macie, ale także w sytuacjach życia codziennego, w których chwila nieuwagi może spowodować uraz. Niekiedy kontrolowane treningi sportów walki służą za uzupełnienie fizjoterapii, należy je jednak wykonywać wyłącznie po konsultacji z fizjoterapeutą.
4. Utrzymanie odpowiedniej masy ciała
Jedna z głównych korzyści uprawiania sportu to kontrolowanie przyrostu masy ciała. Siedzący tryb życia i nieodpowiednia dieta mogą prowadzić do otyłości, a w konsekwencji do chorób serca lub nadciśnienia. Im bardziej wymagająca dyscyplina sportu, tym większy wydatek energetyczny. Na przykład podczas wspinaczki na ściance lub skałkach, która wymaga zaangażowania mięśni całego ciała, można spalić nawet 800 kalorii w ciągu godziny. Należy jednak pamiętać, że otyłość niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie narządu ruchu, dlatego przed rozpoczęciem trenowania nowego sportu warto skonsultować się z fizjoterapeutą.
5. Wzmocnienie układu odpornościowego
Regularne ćwiczenia zwiększają poziom białych krwinek, które są głównym narzędziem organizmu do zwalczania chorób. Ponadto umiarkowana lub intensywna aktywność fizyczna poprawia krążenie, co wzmacnia także układ odpornościowy i ułatwia zwalczanie patogenów chorobotwórczych.
6. Poprawa funkcjonowania mózgu
Regularne uprawianie aktywności fizycznej jest bodźcem, który stymuluje układ krążenia i prowadzi do lepszego zaopatrzenia mózgu w tlen i substancje odżywcze, a także do powstawania nowych naczyń krwionośnych w jego obrębie. Zachodzą w nim zmiany strukturalne i funkcjonalne, takie jak:
- powiększenie objętości istoty szarej, która odpowiada za złożone planowanie i kontrolę motoryczną,
- zwiększenie produkcji białka BDNF (ang. brain-derived neurotrophic factor), które bierze udział w regeneracji starych komórek nerwowych i produkcji nowych,
- tworzenie nowych komórek nerwowych w hipokampie, czyli obszarze odpowiedzialnym za procesy związane z pamięcią i uczeniem się,
- wzrost poziomu stężenia neuroprzekaźników, które wpływają na nastrój i motywację.
Uprawianie sportu wspiera profilaktykę schorzeń neurodegeneracyjnych – pozwala opóźnić lub spowolnić m.in. rozwój choroby Alzheimera.
7. Zdrowe jelita
Regularne uprawianie sportu pomaga pozbyć się problemów trawiennych. Aktywność fizyczna tworzy dobre środowisko dla dobrych bakterii jelitowych, które warunkują odporność organizmu, zmniejszają stany zapalne i pomagają w utracie wagi. Sport jest w tym aspekcie uzupełnieniem profilaktyki chorób układu trawienia i otyłości. Regularna aktywność fizyczna zwiększa perystaltykę jelit.
8. Redukcja stresu
Każda dyscyplina sportu przyczynia się do obniżenia poziomu kortyzolu i adrenaliny, które są hormonami produkowanymi w sytuacjach stresowych. Natomiast po zakończonym wysiłku fizycznym w mózgu wydzielane są endorfiny, które poprawiają nastrój i zmniejszają uczucie napięcia nerwowego i niepokoju.
9. Sposób na bezsenność
Osoby, które są aktywne fizycznie, lepiej śpią i szybciej zasypiają. Należy jednak pamiętać, aby dostosować intensywność treningów do swoich możliwości.
10. Profilaktyka depresji i innych chorób psychicznych
Regularne uprawianie sportu przeciwdziała szkodliwym mechanizmom fizjologicznym, wywołanym przez nagromadzenie negatywnego stresu, które stymulują zmiany prowadzące do rozwoju depresji neurochemicznej. Aktywność fizyczna pobudza produkcję dwóch ważnych typów neuroprzekaźników: acetylocholiny i endorfin, czyli cząsteczek, które mają wpływ na dobre samopoczucie. Sport pozwala na przeniesienie uwagi z negatywnych myśli na wzorce ruchowe, a także rozwija pewność siebie i daje poczucie satysfakcji. Dodatkowo aktywność zespołowa jest okazją do socjalizacji w środowisku ludzi o podobnych zainteresowaniach.
